Navigacija

Opis predmeta

1409055 - Istorija ruskog jezika 1

Specifikacija predmeta
Naziv Istorija ruskog jezika 1
Akronim 1409055
Studijski program Jezik, književnost, kultura
Modul modul Albanski jezik, književnost, kultura, modul Bugarski jezik, književnost, kultura, modul Japanski jezik, književnost, kultura, modul Mađarski jezik, književnost, kultura, modul Opšta književnost i teorija književnosti, modul Opšta lingvistika sa stranim jezikom, modul Rumunski jezik, književnost, kultura, modul Ruski jezik, književnost, kultura, modul Slovački jezik, književnost, kultura, modul Ukrajinski jezik, književnost, kultura, modul Holandski jezik, književnost, kultura, modul Češki jezik, književnost, kultura, modul Španski jezik, hispanske književnosti, kulture
Tip studija osnovne akademske studije
Nastavnik (predavač)
Nastavnik/saradnik (vežbe)
Nastavnik/saradnik (DON)
    Broj ESPB 3.0 Status predmeta izborni
    Uslovljenost drugim predmetima Odslušani predmeti: Uvod u slavistiku 1, Uvod u slavistiku 2, Staroslovenski jezik 1, Staroslovenski jezik 2, Uporedna gramatika slovenskih jezika 1, Uporedna gramatika slovenskih jezika 2. Oblik uslovljenosti
    Ciljevi izučavanja predmeta Teorijski aspekt: Isticanje specifikuma geneze ruskog književnog jezika i njegovog razvitka u dijahronijskoj perspektivi. Praćenje evolucije i osobenosti u raznim epohama i žanrovima i sagledavanje funkcionisanja jezičkih činjenica, otkrivanje uzroka koji su doveli do rušenja srednjovekovnog jezičkog kanona i utemeljenja savremenog sistema jezičkih stilova. Uspostavljanje veza između jezika i književnosti, posebno sa starom ruskom književnošću i književnošću 18. veka sa kojima se uzajamno dopunjuje i daje kompleksan uvid u proces nastanka ruske kulture i duhovnosti. Praktični aspekt: Dopunjavanjem znanja iz ostalih lingvističkih disciplina, ali iz dijahronijskog aspekta, stvaraju se uslovi za sveobuhvatno praćenje jezičkih pojava sa stanovišta unutrašnjih zakonitosti jezičkog razvitka, te povezivanje istorije jezika sa istorijom naroda. Mogućnost otkrivanja istorijskog porekla, kao i stilističko-funkcionalne upotrebe različitih leksičko-semantičkih kategorija u savremenom ruskom jeziku i pronalaženje ekvivalenata u srpskom. Uvođenje u samostalan istraživački rad pisanjem referata (seminarski rad) uz pomoć nastavnika uz savlađivanje metodologije istorijskolingvističkih istraživanja i tehnike naučnog rada, kao i orijentisanja u bibliografskim podacima iz date oblasti.
    Ishodi učenja (stečena znanja) Shvatanje mehanizama funkcionisanja savremenog ruskog jezika u okvirima sistema komplementarnih funkcionalnih stilova, kao i primena praktično stečenih znanja – pravilnog upotrebljavanja žanrovski uslovljene leksike u ruskom jeziku i vođenje računa o adekvatnom prevođenju i transponovanju na srpski jezik. Širenje saznanja o jeziku kao duhovnom i kulturno-istorijskom fenomenu na osnovu sadržaja i poruka starih spomenika. Sagledavanje jezika ne samo kao skupa jezičkih fakata već i kao istorijskog, nacionalnog i duhovnog identifikatora naroda i pojedinca kao ličnosti, te formiranju vrednosnog, emocionalno-personalnog odnosa prema njemu.
    Sadržaj predmeta
    Sadržaj teorijske nastave Istorija ruskog književnog jezika kao nauka. Jezik kao fenomen. Biblijsko i patrističko viđenje jezičkog fenomena i njegov odraz u srednjevekovnoj koncepciji jezičkog znaka i srednjevekovnom viđenju jezika. Jezička situacija u Rusiji u vreme nastanka pismenosti i širenja hrišćanstva. Pojam diglosije. Distinkcija između govornog i književnog jezika. Različit pristup periodizaciji kao posledica jednostrano praćene promene istorijskih i jezičko-stilističkih parametara. Povezanost istorije književnog jezika sa istorijom naroda. Podela na dva razdoblja. Prednacionalno razdoblje sa Kijevskim i Moskovskim periodom. Nacionalno razdoblje – književni jezik u vreme stvaranja nacionalnog jezika i savremeni ruski književni jezik. Pregled ruske istorije od 9. do 17. veka. Jezička i kulturna situacija u vreme prvog južnoslovenskog uticaja. Problem porekla književnog jezika – koncepcija A.A.Šahmatova, S.P. Obnorskog, V.V. Vinogradova – dominacija koncepcije B.A. Uspenskog. Uzajamni odnos govornog i pisanog jezika u različitim periodima razvoja ruskog književnog jezika. Ruski i crkvenoslovenski u tekstovima različitih žanrova i sa različitim kulturnim pretenzijama. Kulturne i političke prilike na teritoriji Moskovske Rusije u vreme prvog i drugog južnoslovenskog uticaja. Norma u govornom, i književnom jeziku. Kodifikacija crkvenoslovenskog jezika. Značaj pojave štampane knjige i potreba stvaranja jedinstvene ortografske, gramatičke i stilističke norme. Prvi pokušaji kodifikacije ruskog jezika.
    Sadržaj praktične nastave Uočavanje teorijski obrađenih pojava i elemenata na tekstovima različitih žanrova iz srednjevekovne ruske književnosti.
    Literatura
    1. K. Končarević, S. Perkučin, M. Reljić, M. Marković, Istorija ruskog književnog jezika (crkvenoslovnesko-ruska preplitanja). Jasen, Beograd, 2017.
    2. L. V. Sudavičene, N. Я. Serdobincev, Ю. F, Kadыkalov, Istoriя russkogo literaturnogo яzыka. Pod red. I. F. Protčenko. Prosveщenie, Leningrad, 1990.
    3. Kožin, A. N. Literaturnый яzыk Kievskoй Rusi. Izd. „Russkiй яzыk“, Moskva, 1981.
    4. Uspenskiй, B.A. Kratkiй očerk istorii russkogo literaturnogo яzыka (XI-XIX vv.). Gnozis, Moskva 1994.
    5. Remnёva, M.L. Puti razvitiя russkogo literaturnogo яzыka XI – XVII vv. Izd. Moskovskogo universiteta, Moskva 2003.
    Broj časova aktivne nastave nedeljno tokom semestra/trimestra/godine
    Predavanja Vežbe DON Studijski i istraživački rad Ostali časovi
    1 1
    Metode izvođenja nastave Teorijska nastava: Gradivo se izlaže sa osloncem na kognitivni princip prezentovanja i usvajanja materije. Interaktivni pristup podrazumeva podsticanje studenata na izražavanje vlastitog stava i uključivanje u diskusiju. Demonstrativno-ilustrativni i analitički metod je pogodan za predočavanje i analizu primera, odlomaka, idioma, fraza, izreka, poslovica, istoricizama, arhaizama, crkvenoslovenizama, žanrovski obojene leksike, realija vezanih za kontekst i sl., te otkrivanja njihovog istorijskog porekla i stilističko-funkcionalne upotrebe u jeziku. Pri izradi referata, odnosno seminarskih radova koristi se kreativan pristup nastavi kroz monološko-dijaloški vid prezentovanja, komentarisanja i sučeljavanja stavova u toku diskusije, vezane za datu temu, koja se odabira i obrađuje uz iščitavanje osnovne i šire literature, kao i obaveznu naučno-konsultativnu podršku nastavnika. Praktična nastava: Na časovima predavanja moguće je, u vidu digresija, ilustrovanje teorijski obrađenog gradiva praktičnom demonstracijom na korpusu literarnih dela i drugih materijala (rečnici, enciklopedije, naučna literatura, žurnalističko-publicistički prilozi i dr.) Teme za seminarske radove i potrebna literatura komentarišu se na časovima i u okviru obaveznih konsultacija.
    Ocena znanja (maksimalni broj poena 100)
    Predispitne obaveze Poena Završni ispit Poena
    Aktivnosti u toku predavanja 10 Pismeni ispit 60
    Praktična nastava 20 Usmeni ispit
    Projekti
    Kolokvijumi
    Seminari 10