2101021 - Staroslovenski jezik 1
| Specifikacija predmeta | ||||
|---|---|---|---|---|
| Naziv | Staroslovenski jezik 1 | |||
| Akronim | 2101021 | |||
| Studijski program | Srpski jezik i književnost | |||
| Modul | Srpski jezik i književnost - filologija i lingvistika, Srpski jezik i književnost - filologija i nastava | |||
| Tip studija | osnovne akademske studije | |||
| Nastavnik (predavač) | ||||
| Nastavnik/saradnik (vežbe) | ||||
| Nastavnik/saradnik (DON) | ||||
| Broj ESPB | 3.0 | Status predmeta | izborni | |
| Uslovljenost drugim predmetima | Oblik uslovljenosti | |||
| Ciljevi izučavanja predmeta | Upoznavanje sa osnovnim pojmovima uporedno-istorijske slovenske lingvistike, pojmom praslovenskog jezika i praslovenskim glasovnim promenama; kulturnoistorijskom kontekstom nastanka slovenske pismenosti, odnosom staroslovenskog i praslovenskog odnosno staroslovenskog i crkvenoslovenskog jezika; grafijskim i fonološkim sistemom staroslovenskog jezika. | |||
| Ishodi učenja (stečena znanja) | Ovladavanje osnovnim pojmovima uporedno-istorijske slovenske lingvistike, etapama razvitka slovenskih jezika i osnovama staroslovenskog jezika; osposobljavanje za samostalnu (grafijsko-)fonološku analizu staroslovenskih tekstova. | |||
| Sadržaj predmeta | ||||
| Link ka stranici predmeta | https://www.praslavia.fil.rs/ | |||
| Sadržaj teorijske nastave | I. Slovenski jezici i njihova klasifikacija. Pojam praslovenskog jezika. Metodi izučavanja praslovenskog jezika. Periodizacija istorije praslovenskog jezika. Problem slovenske pradomovine. Dijalekatska diferencijacija praslovenskog jezika i seobe Slovena. Slovenski etnonimi. Leksičke pozajmljenice u praslovenskom jeziku. II. Uporedno-istorijsko izučavanje staroslovenskog jezika. Značaj staroslovenskog jezika za rekonstrukciju dopismene slovenske jezičke istorije. Najpoznatiji rečnici i gramatike. Pojam „staroslovenski jezikˮ i njegov odnos prema pojmovima „slovenski jezikˮ, „crkvenoslovenski jezikˮ i sl. III. Postanak slovenske pismenosti. Život i delatnost Ćirila i Metodija. Pitanje dijalekatske osnove stroslovenskog jezika. Glagoljica i ćirilica. Centri slovenske pismenosti u 9–11. veku. Staroslovenski kanonski spomenici. IV. Glasovni sistem staroslovenskog jezika u kanonskim staroslovenskim tekstovima 10. i 11. veka. Fonetska struktura sloga. Poluglasnici. Glasovni sistem praslovenskog jezika. Praslovenske glasovne promene i njihov odraz u spomenicima staroslovenskog jezika: preglas, prevoj vokala; glasovne promene povezane sa zakonom otvorenog sloga (monoftongizacija diftonga; postanak nazala; postanak slogovnih sonanata; metateza likvida; disimilacija i uprošćavanje suglasničkih grupa; protetički glasovi); glasovne promene povezane sa tendencijom unutarslogovnog sinharmonizma (palatalizacija zadnjonepčanih suglasnika; jotovanje).Tipologija glasovnih promena. | |||
| Sadržaj praktične nastave | Razgovara se o mestu praslovenskog jezika u indoevropskoj jezičkoj porodici, mestu staroslovenskog jezika unutar slovenske grupe jezika i nastanku i razvitku slovenske pismenosti. Rad na tekstu: 1) čitanje i transkripcija tekstova staroslovenskih kanonskih spomenika; 2) prepoznavanje i analiza glasovnih promena iz staroslovenske epohe; 3) konstatovanje odraza praslovenskih glasovnih promena u staroslovenskim klasičnim spomenicima i njihova analiza. Korišćenje rečnika staroslovenskog jezika. | |||
| Literatura | ||||
| ||||
| Broj časova aktivne nastave nedeljno tokom semestra/trimestra/godine | ||||
| Predavanja | Vežbe | DON | Studijski i istraživački rad | Ostali časovi |
| 2 | 1 | |||
| Metode izvođenja nastave | ||||
| Ocena znanja (maksimalni broj poena 100) | ||||
| Predispitne obaveze | Poena | Završni ispit | Poena | |
| Aktivnosti u toku predavanja | 10 | Pismeni ispit | ||
| Praktična nastava | 20 | Usmeni ispit | 70 | |
| Projekti | ||||
| Kolokvijumi | ||||
| Seminari | ||||