Navigacija

Opis predmeta

2101941 - Staroslovenski jezik 1

Specifikacija predmeta
Naziv Staroslovenski jezik 1
Akronim 2101941
Studijski program Jezik, književnost, kultura
Modul modul Albanski jezik, književnost, kultura, modul Arapski jezik, književnost, kultura, modul Bibliotekarstvo i informatika, modul Bugarski jezik, književnost, kultura, modul Engleski jezik, književnost, kultura, modul Italijanski jezik, književnost, kultura, modul Japanski jezik, književnost, kultura, modul Kineski jezik, književnost, kultura, modul Mađarski jezik, književnost, kultura, modul Opšta lingvistika sa stranim jezikom, modul Poljski jezik, književnost, kultura, modul Rumunski jezik, književnost, kultura, modul Ruski jezik, književnost, kultura, modul Slovački jezik, književnost, kultura, modul Turski jezik, književnost, kultura, modul Ukrajinski jezik, književnost, kultura, modul Francuski jezik, književnost, kultura, modul Holandski jezik, književnost, kultura, modul Češki jezik, književnost, kultura, modul Španski jezik, hispanske književnosti i kulture
Tip studija osnovne akademske studije
Nastavnik (predavač)
Nastavnik/saradnik (vežbe)
Nastavnik/saradnik (DON)
    Broj ESPB 3.0 Status predmeta izborni
    Uslovljenost drugim predmetima Oblik uslovljenosti
    Ciljevi izučavanja predmeta Upoznavanje sa osnovnim pojmovima uporedno-istorijske slovenske lingvistike, pojmom praslovenskog jezika i praslovenskim glasovnim promenama; kulturnoistorijskom kontekstom nastanka slovenske pismenosti, odnosom staroslovenskog i praslovenskog odnosno staroslovenskog i crkvenoslovenskog jezika; grafijskim i fonološkim sistemom staroslovenskog jezika.
    Ishodi učenja (stečena znanja) Ovladavanje osnovnim pojmovima uporedno-istorijske slovenske lingvistike, etapama razvitka slovenskih jezika i osnovama staroslovenskog jezika; osposobljavanje za samostalnu (grafijsko-)fonološku analizu staroslovenskih tekstova.
    Sadržaj predmeta
    Link ka stranici predmeta https://www.praslavia.fil.rs/
    Sadržaj teorijske nastave I. Slovenski jezici i njihova klasifikacija. Pojam praslovenskog jezika. Metodi izučavanja praslovenskog jezika. Periodizacija istorije praslovenskog jezika. Problem slovenske pradomovine. Dijalekatska diferencijacija praslovenskog jezika i seobe Slovena. Slovenski etnonimi. Leksičke pozajmljenice u praslovenskom jeziku. II. Uporedno-istorijsko izučavanje staroslovenskog jezika. Značaj staroslovenskog jezika za rekonstrukciju dopismene slovenske jezičke istorije. Najpoznatiji rečnici i gramatike. Pojam „staroslovenski jezikˮ i njegov odnos prema pojmovima „slovenski jezikˮ, „crkvenoslovenski jezikˮ i sl. III. Postanak slovenske pismenosti. Život i delatnost Ćirila i Metodija. Pitanje dijalekatske osnove stroslovenskog jezika. Glagoljica i ćirilica. Centri slovenske pismenosti u 9–11. veku. Staroslovenski kanonski spomenici. IV. Glasovni sistem staroslovenskog jezika u kanonskim staroslovenskim tekstovima 10. i 11. veka. Fonetska struktura sloga. Poluglasnici. Glasovni sistem praslovenskog jezika. Praslovenske glasovne promene i njihov odraz u spomenicima staroslovenskog jezika: preglas, prevoj vokala; glasovne promene povezane sa zakonom otvorenog sloga (monoftongizacija diftonga; postanak nazala; postanak slogovnih sonanata; metateza likvida; disimilacija i uprošćavanje suglasničkih grupa; protetički glasovi); glasovne promene povezane sa tendencijom unutarslogovnog sinharmonizma (palatalizacija zadnjonepčanih suglasnika; jotovanje).Tipologija glasovnih promena.
    Sadržaj praktične nastave Razgovara se o mestu praslovenskog jezika u indoevropskoj jezičkoj porodici, mestu staroslovenskog jezika unutar slovenske grupe jezika i nastanku i razvitku slovenske pismenosti. Rad na tekstu: 1) čitanje i transkripcija tekstova staroslovenskih kanonskih spomenika; 2) prepoznavanje i analiza glasovnih promena iz staroslovenske epohe; 3) konstatovanje odraza praslovenskih glasovnih promena u staroslovenskim klasičnim spomenicima i njihova analiza. Korišćenje rečnika staroslovenskog jezika.
    Literatura
    1. S. Nikolić, Staroslovenski jezik I–II, Beograd: Trebnik, 2002. / S. Nikolić, Staroslovenski jezik : pravopis, glasovi, oblici, primeri sa rečnikom, Beograd – Banja Luka, 2008. [Bilo koje izdanje.]
    2. P. Đorđić, Staroslovenski jezik, Novi Sad: Matica srpska, 1975.
    3. S. Vučković, Staroslovenski jezik : priručnik sa vežbama za studente srbistike i slavistike osnovnih i master studija, Beograd: Filološki fakultet (Beograd: Čigoja štampa), 2016.
    4. P. Piper, Uvod u slavistiku 1, Beograd: Zavod za udžbenike i nastavna sredstva, 1998.
    5. J. Grković-Mejdžor, „Nastanak i rana istorija slovenske pismenostiˮ, Letopis Matice srpske, knj. 478, sv. 4, oktobar, 2006, str. 723–733.
    Broj časova aktivne nastave nedeljno tokom semestra/trimestra/godine
    Predavanja Vežbe DON Studijski i istraživački rad Ostali časovi
    2 1
    Metode izvođenja nastave
    Ocena znanja (maksimalni broj poena 100)
    Predispitne obaveze Poena Završni ispit Poena
    Aktivnosti u toku predavanja 10 Pismeni ispit
    Praktična nastava 20 Usmeni ispit 70
    Projekti
    Kolokvijumi
    Seminari