Istorijat Grupe za poljski jezik, književnost, kulturu

Polonistika u najširem smislu označava poznavanje svih oblika duhovne i materijalne kulture poljskog naroda. U užem smislu pod polonistikom se podrazumeva filološka, slavistička disciplina, negovanje znanja o poljskom jeziku i književnosti, zasnovano na naučnom metodu humanističkih nauka. Interesovanja i različiti vidovi popularisanja kulturnih vrednosti poljskog naroda javili su se kod nas dosta rano, ali polonistika kao disciplina u užem smislu utemeljena je krajem XIX veka, kao deo slavistike.

Krajem 1894. godine raspisan je konkurs za nastavnika slovenskih jezika, na koji se javio književnik Radovan Košutić (1866–1949). Po sprovedenom izboru, rešenjem ministra prosvete i crkvenih dela od 1/12. januara 1895, Košutić je postavljen za “privremenog učitelja ruskog, poljskog i češkog jezika i književnosti”. Od tada sve tri slavističke oblasti, pa tako i polonistika, imaju neprekinuti kontinuitet u našoj visokoškolskoj nastavi. Od osnivanja Univerziteta (1905) Košutić je najpre docent, od 1919. vanredni, a od 1922. godine redovni profesor na Katedri za istočne i zapadne slovenske jezike i književnosti Filozofskog fakulteta.

 Posle penzionisanja 1936. godine, predavao je kao honorarni profesor sve do rata. Ali katedra se dugo nije popunjavala polonističkim kadrom. Tek 1929. dodeljen je na rad dr Petar Đorđić, koji je držao kurs istorije poljskog jezika i jezička vežbanja (do 1931). Tridesetih godina u radu Katedre pomagali su i poljski stipendisti u Beogradu: Stanislav Rospond (1906–1982) kao honorarni lektor za poljski jezik, a Stanislav Papjerkovski (1906–1990) je održao dva ciklusa predavanja iz poljske književnosti. Od 1937. do II svetskog rata dr Krešimir Georgijević (1907–1975) radio je u zvanju privatnog docenta za poljsku i češku književnost.

Rad na katedri obnovljen je 1946. godine, od kada datiraju četvorogodišnje studije pojedinih grupa. Poljski jezik je kratko (1946–1948) držao dr Kiril Taranovski (1911–1993), a poljsku književnost dr Krešimir Georgijević. Dr Stojan Subotin (1921–1977) izabran je za asistenta za poljski jezik i književnost 1949. godine. Za asistenta za poljski jezik izabran je 1950. dr Svetozar Nikolić (kasnije naš ugledni staroslovenista, koji je 1954. prešao na Katedru za južnoslovenske jezike i opštu lingvistiku), a od 1954. nastavu poljskog jezika i književnosti preuzima dr Đorđe Živanović (1908–1995). Lektor za poljski jezik sve to vreme, do penzionisanja 1962, bila je akad. slikar Jadviga Četić (1906–1978). Od 1961. do 2003. na polonistici je radio Miroslav Topić, a od 1963. do 1997. dr Vera Mitrinović. Najpre kao honorarni, a od 1977. godine stalni docent, potom i redovni profesor sve do penzionisanja 2008. godine, dr Gordana Jovanović držala je nastavu iz istorije i savremenog poljskog jezika. Kraći period, od 2003. do 2008. istoriju poljskog jezika predavala je i dr Marta Bjeletić kao honorarni saradnik.

Osamdesetih godina primljeni su asistenti mr Mirjana Kostić-Golubičić (u penziju je otišla kao docent za poljski jezik) i dr Petar Bunjak (za poljsku književnost). Prof. dr Petar Bunjak danas je redovni profesor poljske književnosti. Od 2003. predavanja iz poljske kulture i književnosti držala je i dr Ljubica Rosić. Na Grupi trenutno rade prof. dr Dalibor Sokolović, doc. dr Predrag Obućina, Branislava Stojanović (viši lektor) i Jelena Jović (viši lektor).

Na mestu kontraktualnog lektora, počev od 1957. godine, smenjivali su se redom na dužem ili kraćem radu Stanislav Kašinjski, Gžegož Latušinjski, Leh Pažđerski (1932–1989), Alicja Danecka, Vladislav Lubaš, Ježi Gos, Aleksandar Naumov, Boguslav Zjelinjski, Gžegož Valčak, Zofja Kaleta, Renarda Lebda, Agnješka Lasek, Silvija Manjkovska i Ana Koritovska, Katažina Bitomska, Ana Sokulska Tomić, Violeta Kozjeja Metikoš.